Bireysel Emeklilik Yatırım Fonu bildiğimiz anlamda bir şirket veya tüzel bir kişilik, bir kurum değil. Aslında, fon için bir yatırım topluluğu denilebilir. SPK da fonları ‘kollektif yatırım kuruluşları’ndan biri olarak tanımlıyor. Bu kollektif yatırım kuruluşlarından birisi şemsiye yatırım fonları iken diğeri bireysel emeklilik fonlarıdır. Bireysel emeklilik fonlarını sadece bireysel emeklilik şirketleri kurabiliyor. Bireysel emeklilik şirketleri katılımcılarına farklı risk gruplarında en az üç fon sunmak zorunda.

BES şirketi önce fonun ana sözleşmesi yerine geçecek olan bir içtüzük hazırlıyor. SPK’dan izin alınıp, fona avans verilerek fon portföyü oluşturuluyor. Daha sonra fon halka arz ediliyor. Yani bireysel emeklilik katılımcıları bu fonlara katkı payı aktarmaya başlıyor. Bireysel emeklilik şirketinin verdiği avans kadar katkı payı sisteme yatırılınca, BES şirketi BES fonuna verdiği avansı geri alıyor. Ne oldu? Fon katılma payları tamamiyle katılımcıların eline geçti. Bu durumda fonun sahibi katılımcılar oldu. Ama katılımcıların elindeki katılım payları, onlara genel kurula katılma, kardan pay alma veya belli bir faiz oranından gelir ya da kira elde etme gibi haklar vermiyor. Çünkü fonlar genel kurul yapmıyor. Yıl sonunda temettü dağıtmıyor. BES fonunun yatırım yaptığı hisse senetlerinden elde edilen temettüler dahil olmak üzere bütün gelirler ve giderler fonun fiyatına günlük olarak yansıtılıyor.

Yine BES fonunun yatırım yaptığı hisse senetlerinin bedelli-bedelsiz olarak bölünmesi de TAKASBANK tarafından takip ediliyor ve bedelsiz hisseler otomatik olarak fon portföyüne dahil ediliyor. Bedelli sermaye artışlarında, rüçhan hakkının kullanımı talimatı sonrası işlemler gerçekleştiriliyor. Yeni hisselerin bedelleri fon portföyünden ödeniyor ardından TAKASBANK tarafından yeni hisseler fonun saklama hesabına aktarılıyor.